«Ιδιαίτερα υποτονικό» το παγκόσμιο εμπόριο

Εντονους προβληματισμούς για τις υποτονικές ροές στο παγκόσμιο εμπόριο διατυπώνει και η ΕΚΤ: «Το παγκόσμιο εμπόριο είναι ιδιαιτέρως υποτονικό κατά την τελευταία πενταετία», ενώ «οι παγκόσμιες εισαγωγές αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό χαμηλότερο του μακροχρόνιου μέσου όρου από τα μέσα του

2011 και έπειτα, τη μακρότερη περίοδο εδώ και μισό αιώνα κατά την οποία η αύξησή τους υπολείπεται της τάσης».

Σύμφωνα με την ΕΚΤ, «ποικίλοι διαρθρωτικοί παράγοντες που κατά το παρελθόν είχαν ενισχύσει τον ρυθμό αύξησης του εμπορίου, όπως η πτώση του κόστους μεταφοράς και η άρση των φραγμών στις εμπορικές συναλλαγές, φαίνεται να έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους σε μεγάλο βαθμό».

Σύμφωνα με «αποσπασματικά στοιχεία» της ΕΚΤ, τα «αυξανόμενα μέτρα προστατευτισμού (...) ωθούν τις επιχειρήσεις να προμηθεύονται και να παράγουν στις εξαγωγικές αγορές τους, με αποτέλεσμα να υποκαθίστανται παλαιότερες εμπορικές ροές». Αυτό σημαίνει ότι τα μονοπώλια δεν παράγουν στην έδρα τους αλλά στις χώρες που εξάγουν, αφού έχουν και εκεί επιχειρήσεις, άρα μειώνεται το εμπόριο. Επίσης η υποτονικότητα της πρόσφατης περιόδου αποδίδεται εν μέρει στις «σοβαρές δυσμενείς διαταραχές» που αντιμετώπισε μια μικρή μερίδα χωρών, ιδιαίτερα η Ρωσία και η Βραζιλία, το 2015. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομική κρίση σε αυτές τις οικονομίες μείωσε δραστικά τις εισαγωγές τους, άρα και το εμπόριο.

Στην έκθεση του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία (World Economic Outlook), τμήματα της οποίας προδημοσιεύθηκαν, επισημαίνεται ότι τα φαινόμενα μετάδοσης κρίσης είναι σημαντικός παράγοντας για τη διαμόρφωση της πορείας της παγκόσμιας οικονομίας και των κινδύνων που την περιβάλλουν.

Εμφαση δίνεται στη συνεχιζόμενη υποχώρηση του διεθνούς εμπορίου, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος, έκθεση που δημοσιεύθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) επισημαίνει ότι θα πρόκειται«για τον βραδύτερο ρυθμό ανόδου του παγκόσμιου εμπορίου» από την έναρξη της κρίσης, ενώ οι εξελίξεις στις «αναδυόμενες αγορές» δείχνουν ότι τα «οικονομικά σοκ», που ξεκίνησαν στις περιοχές αυτές, παίζουν ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο σε άλλες περιοχές.

Οι αγωνίες των ιμπεριαλιστικών Οργανισμών «φωτίζονται» από παλιότερη έκθεση του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με την οποία οι ροές του παγκόσμιου εμπορίου έχουν μειωθεί επικίνδυνα, κοντά σε επίπεδα που συνήθως συνδέονται με την εμφάνιση παγκόσμιας ύφεσης.

Οπως χαρακτηριστικά τονίζεται από τον ΟΟΣΑ, ρυθμοί ενίσχυσης της τάξης του 2% στο παγκόσμιο εμπόριο έχουν καταγραφεί μόνο λίγες φορές στις τελευταίες δεκαετίες και αυτό συνέπιπτε με περιόδους ύφεσης: 1975, 1982-83, 2001 και 2009.

Βεβαίως αν θέλει κανείς να προσεγγίσει την ουσία αυτών των φαινομένων, δεν μπορεί παρά να δει ότι: Αφενός υπάρχει μείωση εισαγωγών - εξαγωγών σε άλλες οικονομίες λόγω οικονομικής κρίσης, σε άλλες λόγω επιβράδυνσης, αφετέρου υπερπαραγωγή εμπορευμάτων διεθνώς.