ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ:Η κυβέρνηση σφίγγει τη θηλιά στο λαιμό του λαού, θωρακίζει το οπλοστάσιο των τραπεζών

Με όρους όπως αυτοί που αφορούν στο «συνεργάσιμο δανειολήπτη», τις «εύλογες δαπάνες διαβίωσης», τον «Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών», τη «μέγιστη ικανότητα αποπληρωμής των δανειοληπτών»κ.ά., ο νέος αντιλαϊκός νόμος της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ σφίγγει ακόμη περισσότερο τη θηλιά των πλειστηριασμών γύρω από την πρώτη κατοικία των χρεωμένων λαϊκών νοικοκυριών.

Κι ενώ η όποια παρεχόμενη «προστασία» πέφτει πλέον

στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο, ο «Κώδικας Δεοντολογίας» θα εμπλουτιστεί με νέες διατάξεις, προκειμένου να ενταθούν οι εκβιασμοί απέναντι στα χρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά, εξαναγκάζοντάς τα να κόψουν ακόμη και από τις πιο στοιχειώδεις δαπάνες διαβίωσης, προκειμένου να ανταποκριθούν στις «υποχρεώσεις» απέναντι στις τράπεζες...

Η συγκυβέρνηση μιλά με θράσος περί της υποτιθέμενης... «προστασίας» λαϊκών νοικοκυριών, την ίδια ώρα που αυτή, κάτω από ακόμη αυστηρότερους όρους και προϋποθέσεις, παραπέμπεται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των δικαστηρίων. Τα οποία δικαστήρια με τη σειρά τους θα έχουν ως μπούσουλα την απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδας, που θα εκδοθεί μέσα στο Δεκέμβρη.

Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο νόμο για τους πλειστηριασμούς, «με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος η οποία θα εκδοθεί εντός 30 ημερών από τη δημοσίευση του παρόντος, ορίζονται η διαδικασία και τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της μέγιστης ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη και τον προσδιορισμό του ποσού το οποίο θα ελάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης, καθώς και για τον προσδιορισμό της ενδεχόμενης ζημίας των πιστωτών».

Ενα χαρακτηριστικό τμήμα από τα «ραβασάκια» φακελώματος που στέλνουν οι τράπεζες σε χιλιάδες χρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά, προκειμένου να θεωρούνται «συνεργάσιμοι δανειολήπτες»...

Σε αυτό το πλαίσιο, τα νομικά αδιάβλητα κριτήρια «προστασίας» που θα καθορίσει η ΤτΕ, έρχονται να επιταχύνουν τις δικαστικές αποφάσεις και μαζί με αυτές το άνοιγμα του δρόμου για πλειστηριασμούς.

Επιπλέον, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, με προηγούμενο εφαρμοστικό νόμο, ως πρώτη τιμή προφοράς για τους πλειστηριασμούς ακινήτων καθόρισε την εμπορική αξία κατά το χρόνο της κατάσχεσης, αντί της κατά πολύ υψηλότερης αντικειμενικής τιμής που ίσχυε. Προφανώς, η υψηλή αντικειμενική τιμή θα ήταν εμπόδιο για την «επιτυχή» έκβαση του πλειστηριασμού, ανεξάρτητα από το όποιο άλλο νομοθετικό οπλοστάσιο. Και σε αυτήν την περίπτωση, η «πρώτη φορά Αριστερά» σπάει την εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής της σε περισσότερα από ένα νομοσχέδια, με στόχο την «επικοινωνιακή διαχείριση» της κατάστασης...

Ο «συνεργάσιμος δανειολήπτης»

Με βάση το νόμο της συγκυβέρνησης, πέρα από τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, τα οικονομικά ανήμπορα λαϊκά νοικοκυριά, προκειμένου να τύχουν δικαστικής προστασίας, πρέπει να έχουν, με τη βούλα των τραπεζών, το χαρακτηρισμό του «συνεργάσιμου δανειολήπτη». Σε διαφορετική περίπτωση, τα δικαστήρια θα απορρίπτουν την αίτηση, με ανοιχτό πλέον το ενδεχόμενο των πλειστηριασμών.

Να τι ορίζει ο νόμος της συγκυβέρνησης: «Ο οφειλέτης είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών. Το σχέδιο διευθέτησης οφειλών θα προβλέπει ότι ο οφειλέτης θα καταβάλλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και ότι θα καταβάλλει ποσό τέτοιο ώστε οι πιστωτές του δε θα βρεθούν, χωρίς τη συναίνεσή τους, σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης (σ.σ. πλειστηριασμού)».

Με άλλα λόγια, τα ποσά που θα εισπράξουν οι τράπεζες (ανεξαρτήτως του επιμερισμού των δόσεων), δεν μπορεί να είναι ούτε σεντς λιγότερα από αυτά που θα έπαιρναν σε περίπτωση που έβγαζαν «στο σφυρί» το σπίτι της λαϊκής οικογένειας.

Τι είναι, όμως, ο περιβόητος «συνεργάσιμος δανειολήπτης»;

Σύμφωνα με τον «Κώδικα Δεοντολογίας», ένας δανειολήπτης είναι «συνεργάσιμος» έναντι των δανειστών του όταν:

(α) παρέχει πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας στους δανειστές (π.χ. αριθμούς σταθερού, κινητού τηλεφώνου, ηλεκτρονική διεύθυνση, διεύθυνση κατοικίας και εργασίας) και προβαίνει σε ορισμό συγγενικού ή φιλικού προσώπου ως αντιπροσώπου για κάθε περίπτωση που ο ίδιος δεν είναι διαθέσιμος.

(β) είναι διαθέσιμος σε επικοινωνία με το δανειστή και ανταποκρίνεται με ειλικρίνεια και σαφήνεια σε κλήσεις και επιστολές, με κάθε πρόσφορο τρόπο, εντός 15 εργάσιμων ημερών.

(γ) προβαίνει σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών, εντός 15 εργασίμων ημερών από την ημέρα μεταβολής της περιουσιακής κατάστασης ή εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημέρα που θα ζητηθούν ανάλογες πληροφορίες.

(δ) προβαίνει σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών, οι οποίες θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη μελλοντική οικονομική του κατάσταση, εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημέρα που θα περιέλθουν σε γνώση του (π.χ. πλήρωση προϋποθέσεων λήψης επιδόματος, εμφάνιση νέων περιουσιακών στοιχείων που θα περιέλθουν στην κυριότητά του, όπως κληρονομιά κ.λπ., απώλεια κυριότητας περιουσιακών στοιχείων, ανακοινώσεις απόλυσης, καταγγελίες μισθώσεων, εξαγορά ασφαλιστικών προϊόντων, κέρδη οποιασδήποτε μορφής κ.λπ.).

Επιπλέον, στην «τυποποιημένη κατάσταση οικονομικής πληροφόρησης» που ο οφειλέτης θα υποβάλλει υποχρεωτικά στην τράπεζα, μεταξύ άλλων, πρέπει να αναγράφει σε ειδικές λίστες:

• Τα ποσά της δαπάνης (κατά μέσο όρο ανά μήνα) για φόρους, τέλη ακίνητης περιουσίας, τυχόν ρυθμίσεις στην Εφορία.
• Δαπάνες στέγασης (νοίκια, τοκοχρεολύσια δανείου).
• Δαπάνες για ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση κ.λπ.
• Βασικές καταναλωτικές δαπάνες (όπως για διατροφή).
• Δαπάνες εκπαίδευσης των παιδιών της λαϊκής οικογένειας.
• Τυχόν υποχρεωτικά καταβαλλόμενα επιδόματα (διατροφή παιδιών κ.ά.).
• Ιατρικές δαπάνες.
• Τα ποσά των μηνιαίων αποταμιεύσεων, αλλά και το σύνολο των καταθέσεων.
• Την αξία της ακίνητης περιουσίας και μάλιστα αναλυτικά για κάθε τεμάχιο γης (ποσοστό συνιδιοκτησίας, είδος εμπράγματου δικαιώματος).
• Τα ποσά από τις μικτές και καθαρές αποδοχές από μισθούς και συντάξεις, τα επιδόματα από φορείς του Δημοσίου (π.χ. ανεργίας, ΕΚΑΣ), τα ποσά βοήθειας από ιδιώτες (π.χ. από οικογενειακά πρόσωπα), καθώς και το σύνολο του εισοδήματος από κάθε πηγή προέλευσης.

Μιλάμε, δηλαδή, για ένα πλήρες και διαρκές φακέλωμα κάθε χρεωμένου λαϊκού νοικοκυριού, ακριβώς για να καθορίζεται η περιβόητη «μέγιστη ικανότητα αποπληρωμής»...

Σύμφωνα με τον «Κώδικα Δεοντολογίας», οι τράπεζες μπορούν να αποστείλουν την πρώτη «υποχρεωτική ειδοποίηση» στους δανειολήπτες με «κόκκινα» δάνεια, το αργότερο μέχρι τις 15/12/2015. Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης του οφειλέτη, αποστέλλεται εντός 15 ημερολογιακών ημερών από τη λήξη της προθεσμίας προειδοποιητική επιστολή. Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης, ο οφειλέτης χαρακτηρίζεται «μη συνεργάσιμος», γεγονός που «μπορεί να έχει συνέπεια στο εκπλειστηρίασμα της μοναδικής κατοικίας, με νομικές διαδικασίες που προτίθεται να κινήσει το ίδρυμα»...

Στο έλεος των τραπεζών

Καθώς, βέβαια, το ενδεχόμενο μαζικών πλειστηριασμών θα οδηγούσε σε παραπέρα κατρακύλα τις τιμές των ακινήτων, δημιουργώντας πρόβλημα στις τράπεζες, αφού τα προσφερόμενα ποσά θα ήταν πολύ χαμηλότερα από τις απαιτήσεις τους με βάση το ύψος των δανείων που έχουν χορηγήσει, κυβέρνηση και τράπεζες παίρνουν τα μέτρα τους.

Τα τελευταία χρόνια, η κατρακύλα των εμπορικών τιμών των ακινήτων έχει ξεπεράσει το 35% και παρ' όλα αυτά απούλητα παραμένουν εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο αριθμός των πλειστηριασμών που θα επιλέξουν να διενεργήσουν οι τράπεζες, προσδιορίζεται από τα δικά τους συμφέροντα, αλλά και από τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά, ενώ παράλληλα ενεργοποιούν άλλες «λύσεις διευθέτησης», προβλεπόμενες από τον «Κώδικα Δεοντολογίας» και εξίσου αντιλαϊκές.

Μεταξύ άλλων, προωθούνται και τα εξής:

• Πώληση και ενοικίαση του ακινήτου. Ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα και μετά έχει το... «δικαίωμα» διαμονής στο σπίτι του έναντι ενοικίου, «συνήθως για μια ελάχιστη περίοδο τριών ετών». Με το συγκεκριμένο μέτρο στηρίζονται οι ισολογισμοί των τραπεζών, στις οποίες θα ανήκει η ακίνητη ιδιοκτησία των πελατών τους. Ετσι, οι τραπεζίτες, πέρα από το ότι θα παίρνουν όσο περισσότερα μπορούν από τα χρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά, θα «σβήσουν» την εμφανιζόμενη επισφάλεια, ενώ ταυτόχρονα θα διογκώσουν και την αξία της περιουσίας τους, αντίστοιχα με την αξία των λαϊκών κατοικιών που θα συγκεντρώσουν στα χαρτοφυλάκιά τους.
• Υπό προϋποθέσεις προβλέπονται ρυθμίσεις όπως αυτές που ήδη εφαρμόζουν οι τράπεζες (χρονική μετακύλιση, μείωση επιτοκίων κ.ά.).
• Αλλες «λύσεις διευθέτησης» περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: Ανταλλαγή του ακινήτου που είναι υποθηκευμένο με άλλο ακίνητο μικρότερης αξίας, επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου και πέραν του προσδόκιμου ορίου ζωής του δανειολήπτη, με μεταφορά βαρών στους εγγυητές - κληρονόμους (στα παιδιά και τα εγγόνια του δηλαδή...) κ.ά.

Την ίδια ώρα, το όριο ακόμα και γι' αυτή την «προστασία» της πρώτης κατοικίας - με όλους τους... «αστερίσκους» που περιγράφονται παραπάνω - τοποθετείται σε επίπεδο εισοδήματος, που δεν ξεπερνά τις«εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70%», όπως αυτές προσδιορίζονται, κάθε φορά, από τη στατιστική υπηρεσία. Σήμερα, τα ποσά αυτά διαμορφώνονται για τον άγαμο στα 13.906 ευρώ μεικτό εισόδημα το χρόνο, για το ζευγάρι στα 23.659 ευρώ, με προσαύξηση 5.713 ευρώ για κάθε παιδί.

Με βάση τον προηγούμενο νόμο (ίσχυσε μέχρι το τέλος του 2014), η προστασία παρεχόταν σε δανειολήπτες με καθαρό οικογενειακό εισόδημα μέχρι 35.000 ευρώ το χρόνο, ενώ μέχρι και το 2013 δεν υπήρχε εισοδηματικό κριτήριο για την πρώτη κατοικία.

Παράλληλα, η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας, για την «προστασία» της από τους πλειστηριασμούς, διαμορφώνεται στις 180.000 ευρώ για τον άγαμο, στις 220.000 ευρώ για το ζευγάρι, με προσαύξηση 20.000 ευρώ για κάθε παιδί μέχρι το τρίτο. Και βέβαια, η τράπεζα έχει τη δυνατότητα να βάλει στο χέρι οποιαδήποτε άλλη μικροϊδιοκτησία (εκτός της πρώτης κατοικίας) και μάλιστα ανεξάρτητα από την όποια συνολική αξία της περιουσίας των φτωχών λαϊκών νοικοκυριών.

Σάββατο 28 Νοέμβρη 2015