Πρόκληση απέναντι στη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων αποτελούν οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης και των μεγαλοεπιχειρηματιών του τουριστικού κλάδου για το νέο «ρεκόρ αφίξεων» ξένων τουριστών που αναμένεται να σημειωθεί φέτος, καθώς για μια ακόμη χρονιά, η συντριπτική πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων θα στερηθεί το στοιχειώδες δικαίωμα να κάνει διακοπές έστω και για λίγες μέρες.Η κυβέρνηση αξιοποιεί επικοινωνιακά ένα γεγονός που πράγματι συντελεί στην αύξηση της κερδοφορίας των καπιταλιστών του κλάδου, για να πείσει τα εργατικά - λαϊκά στρώματα ότι η οικονομική της πολιτική «αποδίδει», ότι οι «βαριές θυσίες» πιάνουν τόπο, ότι τα μηνύματα εξόδου απ' την κρίση πυκνώνουν και ότι τα οφέλη της ανάπτυξης θα τα μοιραστούν εξίσου εργοδότες και εργαζόμενοι.Πράγματι, τα σχεδόν 12 δισ. ευρώ που εισέρρευσαν πέρσι από τους περίπου 18 εκατ. ξένους τουρίστες που επισκέφθηκαν τη χώρα, απέδωσαν κέρδη στους μεγαλοξενοδόχους και τους ισχυρούς «παίκτες» του τουριστικού κλάδου. Ομως, η μεγάλη πλειοψηφία του λαού δεν έχει τη δυνατότητα ούτε για λίγες μέρες αναψυχής, ενώ μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι που βγάζουν ένα μεροκάματο από τον τουρισμό, ζούνε κυριολεκτικά στο πετσί τους την «ανάπτυξη» που προπαγανδίζουν η κυβέρνηση και οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι.
Ενισχύεται η τάση συγκεντροποίησης
Οι αφίξεις ξένων τουριστών αυξάνονται συνεχώς την τελευταία δεκαπενταετία, δείγμα ότι ο τομέας του τουρισμού, εξαιτίας και άλλων συγκυριών, επηρεάστηκε συγκριτικά λιγότερο από την καπιταλιστική κρίση. Από τα 10,9 εκατ. του 1998, οι αφίξεις έφτασαν πέρσι τα 17,919 εκατ. και αν προστεθούν σε αυτά και τα 2,1 εκατ. των αφίξεων από την κρουαζιέρα, ο συνολικός τους αριθμός έφτασε τα 20,1 εκατ.
Σε ό,τι αφορά τον εσωτερικό τουρισμό, η κατάσταση ελάχιστα φαίνεται να αλλάζει φέτος, παρά τα όσα ανέφερε πρόσφατα ο ΣΕΤΕ περί «ανάκαμψης», κρίνοντας από μία αύξηση της τάξης του... 1,7% στις αφίξεις εσωτερικού των ελληνικών αεροδρομίων, το διάστημα Γενάρης - Μάρτης.
Θυμίζουμε ότι πέρσι, σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του «Ινστιτούτου Καταναλωτών» (ΙΝΚΑ), το 73% των Ελλήνων δεν έκαναν καθόλου καλοκαιρινές διακοπές εξαιτίας «οικονομικών λόγων». Αλλά και από το υπόλοιπο ποσοστό, το 80% έκανε ολιγοήμερες διακοπές το πολύ μέχρι 5 ημέρες. Ειδικότερα, το ποσοστό των Ελλήνων που κατάφεραν να κάνουν διακοπές για περισσότερες από 4 μέρες μειώνεται σταθερά και μόνο την τριετία 2008-2011, η μείωση έφτασε το 25% - από 4.106.151 το 2008 σε 3.088.142 το 2011.
Ο τουρισμός της ελληνικής οικογένειας είναι αυτός που παραδοσιακά στηρίζει και τις μικρές επιχειρήσεις αυτοαπασχολούμενων στον κλάδο, οι οποίες αποσπούν ένα ελάχιστο κομμάτι από τη συνολική πίτα των εσόδων, συγκριτικά με όσα καρπώνονται τα μονοπώλια του κλάδου, που τα τελευταία χρόνια διογκώνονται.
Κατά την περίοδο της κρίσης, η τάση συγκεντροποίησης στον τουρισμό ενισχύεται. Είναι ενδεικτικό ότι την περίοδο 2009-2013, άνοιξαν 914 νέα ξενοδοχεία δυναμικότητας 63.392 κλινών και διέκοψαν τη λειτουργία τους 613 μονάδες δυναμικότητας 34.480 κλινών. Το 73% των μονάδων που άνοιξαν ανήκουν στις τρεις υψηλότερες κατηγορίες, ενώ από τα ξενοδοχεία που έκλεισαν μόνο 3% ανήκουν σε αυτές. Τέλος, αυξάνεται σταθερά ο μέσος αριθμός δωματίων ανά ξενοδοχειακή μονάδα την τελευταία 20ετία: Από 35 δωμάτια το 1990, σε 39,3 το 2000 και σε 41,3 το 2012.
Οργιάζει η εργασιακή εκμετάλλευση
Την ίδια ώρα που οι αφίξεις, οι κρατήσεις και οι προσδοκίες για κέρδη απογειώνονται σε ό,τι αφορά τους μεγαλοεπιχειρηματίες του τουρισμού, οι εργαζόμενοι στον κλάδο κυριολεκτικά στενάζουν, όπως καταγγέλλουν οι ταξικές δυνάμεις στον Επισιτισμό, τον Τουρισμό και τα Ξενοδοχεία. Τα στοιχεία δείχνουν μείωση της απασχόλησης στον τουρισμό, παρά τις περισσότερες αφίξεις, και ακόμη χαμηλότερους μισθούς, παρά τους αυξημένους τζίρους.
Στην πλειοψηφία των μεγάλων τουριστικών επιχειρήσεων κυριαρχούν η απληρωσιά, η ανασφάλιστη δουλειά, η εντατικοποίηση, οι ελαστικές και οι προσωρινές μορφές εργασίας, η λεγόμενη «εξτρά» απασχόληση και τα δουλεμπορικά. Ξεχωριστή συμβολή στην κερδοφορία των ομίλων έχουν η τζάμπα δουλειά, μέσα από προγράμματα του ΟΑΕΔ (ύψους 150 εκατ. ευρώ) και η πρακτική άσκηση χιλιάδων σπουδαστών από σχολές του κλάδου, που δουλεύουν με ελάχιστα λεφτά και αντικαθιστούν παλιούς εργαζόμενους. Μεγάλες διαστάσεις έχει πάρει και η «ενοικίαση» εργαζομένων από «δουλεμπορικά» γραφεία του εξωτερικού.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι στα ξενοδοχεία δεν έχουν εξοφληθεί ούτε για την προηγούμενη χρονιά. Η εντατικοποίηση της δουλειάς είναι μεγάλη -για παράδειγμα, καμαριέρες στη Ρόδο καθαρίζουν 18-26 δωμάτια στη βάρδια-, ενώ υπάρχουν εργαζόμενοι που δουλεύουν ολόκληρες βδομάδες χωρίς ρεπό.Η ΣΣΕ των ξενοδοχοϋπαλλήλων, που υπογράφηκε από την πλειοψηφία της Ομοσπονδίας, τις δυνάμεις της ΠΑΣΚΕ και της ΔΑΚΕ, όχι μόνο διατηρεί για τα δύο επόμενα χρόνια τη μείωση του 15% που υπογράψανε το 2012, αλλά καταργεί επί της ουσίας το σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, επιβάλλοντας διευθέτηση του χρόνου με 10ωρη δουλειά.
Ριζοσπάστης Τρίτη 17 Ιούνη 2014
